Jak działa system zmian w piłce nożnej? Przepisy i limity

Zmiany zawodników w piłce nożnej

Na początku historii futbolu, zawodnicy, którzy rozpoczynali mecz, musieli go dokończyć, niezależnie od zmęczenia czy odniesionych kontuzji – w razie kontuzji schodzili z boiska, a drużyna grała w osłabieniu. Była to zasada, która dziś wydaje się wręcz nieprawdopodobna, biorąc pod uwagę intensywność współczesnych rozgrywek.

Pierwsze, bardzo ostrożne zmiany zaczęto wprowadzać w połowie XX wieku. Przełom nastąpił w 1958 roku, gdy FIFA pozwoliła na jedną zmianę, ale z wyłączeniem Mistrzostw Świata – tam system zadebiutował dopiero w 1970 roku. Z czasem zasady te stopniowo łagodzono, a możliwość przeprowadzenia zmian rozszerzono.

Liczba dozwolonych zmian rosła bardzo powoli:

• 1988 rok – zwiększono limit do dwóch zmian;
• 1995 rok – wprowadzono przełomową zasadę, która zezwalała na trzy zmiany zawodników w regulaminowym czasie gry. Przez blisko 25 lat był to standard w niemal wszystkich profesjonalnych ligach na świecie;
• 2018 rok – można było dokonać czwartej zmiany, ale tylko w przypadku dogrywki.

Rewolucja w dobie pandemii

Największa rewolucja w systemie zmian nastąpiła niespodziewanie, wywołana globalną pandemią COVID-19. W maju 2020 roku Międzynarodowa Rada Piłkarska (IFAB) podjęła decyzję o tymczasowym zwiększeniu liczby zmian z trzech do pięciu. Był to ruch podyktowany troską o zdrowie zawodników, którzy musieli grać w niezwykle napiętym kalendarzu po wznowieniu rozgrywek.

Początkowo eksperymentalna zasada spotkała się z tak pozytywnym przyjęciem, że od sezonu 2022/2023 stała się stałym przepisem w większości profesjonalnych rozgrywek. Dziś trenerzy mogą przeprowadzić pięć zmian, co znacząco zwiększyło ich możliwości taktyczne.

Zasady dokonywania zmian – kluczowe okienka

Mimo zwiększenia liczby zmian wprowadzono również precyzyjne zasady, aby uniknąć nadużywania przepisów i celowego opóźniania gry. Wszystkie pięć zmian musi zostać dokonanych w maksymalnie trzech okienkach w trakcie meczu. Do limitu nie wliczają się zmiany, które przeprowadza się w przerwie między połowami.

W przypadku, gdy obie drużyny dokonują zmian w tym samym momencie, jest to liczone jako jedno okienko dla obu zespołów.

Dodatkowe zmiany – dogrywka i zdrowie zawodnika

Standardowa pula zmian może zostać powiększona w kilku wyjątkowych sytuacjach. Jeśli mecz przechodzi w dogrywkę, drużyny zyskują prawo do przeprowadzenia jednej dodatkowej zmiany, co łącznie daje aż sześć roszad. Niewykorzystane zmiany z regulaminowego czasu gry przechodzą na dogrywkę.

Ponadto wprowadzono specjalną zasadę „concussion substitutes”, czyli zmiany podyktowanej podejrzeniem wstrząśnienia mózgu. Taka zmiana nie wlicza się do standardowego limitu i ma na celu bezwzględną ochronę zdrowia zawodników, co podkreśla, jak dużą wagę przykłada się do ich bezpieczeństwa. Konieczność takiego działania musi być stwierdzona przez medyków i zaakceptowana przez sędziego głównego.

Dlaczego trenerzy zmieniają zawodników?

Współczesne zmiany to coś więcej niż tylko zastępowanie kontuzjowanych graczy. To integralna część taktyki i strategii meczowej.

Najczęstsze powody dokonywania zmian:

• zmęczenie – wprowadzenie „świeżej krwi” w kluczowych momentach meczu;
• zmiana taktyki – trener może zmienić ustawienie zespołu, np. wzmocnić atak, wprowadzić dodatkowego obrońcę lub przesunąć zawodników na inne pozycje;
• reakcja na rywala – szybkie dostosowanie się do taktyki przeciwnika;
• kontuzja lub zagrożenie kartką – zmiana gracza, który odniósł uraz lub ma już na koncie żółtą kartkę, aby uniknąć osłabienia drużyny;
• testowanie zawodników – dawanie szansy młodym lub rezerwowym graczom, co jest elementem długoterminowego rozwoju drużyny.

Ciekawostka – zmiany w bukmacherce

Ewolucja przepisów wpłynęła również na świat zakładów bukmacherskich. Możliwość dokonywania aż pięciu zmian daje trenerom znacznie szersze pole do manewru, co przekłada się na dynamikę meczu i jego wynik. Wielu typerów, korzystając z usług, takich jak zakłady bukmacherskie Superbet, analizuje statystyki zmian i przewiduje ich wpływ na przebieg spotkania. Możliwość zakładów na ilość zmian jest szczególnie popularna w topowych ligach, takich jak Premier League. Obstawianie meczów może wprowadzić dodatkowy dreszcz emocji podczas oglądania rozgrywek.

Ewolucja systemu zmian to doskonały przykład na to, jak piłka nożna dynamicznie dostosowuje się do współczesnych wyzwań. Pięć zmian to prawdziwa rewolucja, która chroni zdrowie piłkarzy i daje trenerom większą elastyczność taktyczną, czyniąc mecze jeszcze bardziej nieprzewidywalnymi i ekscytującymi.

Obstawianie zakładów bukmacherskich niesie ze sobą ryzyko uzależnienia. Pamiętaj, że nie może być sposobem na życie. W Polsce korzystanie z usług nielegalnych bukmacherów jest zabronione, możesz grać wyłącznie u tych operatorów, którzy posiadają zezwolenie Ministerstwa Finansów.

Zakłady wzajemne urządzane przez sieć Internet przyjmowane są na stronie internetowej Spółki pod adresem www.superbet.pl na podstawie zezwolenia Ministerstwa Finansów z dnia 24.10.2019 r., o nr PS4.6831.5.2019.

Artykuł Sponsorowany